Google AI Overview: Tác động đến SEO & chiến lược tối ưu cho doanh nghiệp

Sự xuất hiện của Google AI Overview đang tạo nên bước ngoặt lớn trong cách người dùng tìm kiếm thông tin. Theo Search Engine Journal, sau khi tính năng này được triển khai, CTR (Click-Through Rate) của kết quả đầu tiên giảm tới 32%. Nguyên nhân là bởi người dùng giờ đây có thể nhận ngay câu trả lời đầy đủ và trực quan ngay trên trang kết quả, mà không cần nhấp chuột để truy cập website.

Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp và chuyên gia SEO: làm thế nào để duy trì lượng traffic tự nhiên trong bối cảnh Google ngày càng ưu tiên hiển thị nội dung do AI tổng hợp?

Google AI Overview là gì?

Google AI Overview là một tính năng tìm kiếm mới được Google ra mắt, tích hợp trực tiếp công nghệ Generative AI và Large Language Models (LLMs) vào kết quả tìm kiếm. Thay vì chỉ hiển thị các liên kết trang web như trước, Google AI Overview có thể tổng hợp, diễn giải và trình bày thông tin thành các đoạn văn bản ngắn, danh sách gạch đầu dòng, bảng so sánh, hoặc thậm chí là hình ảnh minh họa.

Điều này giúp người dùng có được câu trả lời nhanh chóng, trực quan và toàn diện hơn, đặc biệt với những truy vấn mang tính hội thoại, phức tạp hoặc cần phân tích nhiều chiều.

Cấu trúc kết quả tìm kiếm của Google AI Overview

Thuật toán của Google AI Overview hoạt động như thế nào?

Google AI Overview không chỉ là một lớp “tóm tắt thông tin” đơn thuần, mà được xây dựng trên nền tảng của Generative AI và Large Language Models (LLMs), những công nghệ có khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên và ngữ cảnh tìm kiếm của người dùng.

1. Hiểu ý định tìm kiếm (Intent Understanding)

Khác với tìm kiếm truyền thống dựa nhiều vào keyword matching (so khớp từ khóa), AIO sử dụng LLMs để phân tích toàn bộ câu hỏi của người dùng. Điều này giúp Google nhận ra ý định thực sự phía sau truy vấn, ví dụ:

• Người dùng tìm “cà phê tốt cho sức khỏe không?” không chỉ muốn định nghĩa mà còn muốn so sánh lợi ích và rủi ro.
• Truy vấn “best laptop under $1000 for students” được hiểu là yêu cầu đề xuất, so sánh, và có thể cần thêm tiêu chí như hiệu năng, pin, trọng lượng.

2. Query Fan-out – Mở rộng phạm vi truy vấn

Cách thức Query Fan-out hoạt động

Đây là kỹ thuật quan trọng trong AIO. Từ một truy vấn gốc, hệ thống sẽ tạo ra nhiều biến thể và câu hỏi liên quan.
Ví dụ: truy vấn “best running shoes” sẽ được mở rộng thành:

• “best running shoes for beginners”
• “affordable running shoes for women”
• “how to choose the right running shoes”
• “top rated trail running shoes”

Việc này giúp Google bao phủ nhiều nhu cầu tiềm ẩn, thay vì chỉ trả lời đúng câu hỏi ban đầu.

3. Thu thập và tổng hợp dữ liệu (Content Retrieval & Synthesis)

Từ các biến thể truy vấn, Google sẽ truy xuất thông tin từ hàng loạt nguồn khác nhau. Sau đó, AI sẽ tổng hợp và viết lại thành một câu trả lời hoàn chỉnh, ngắn gọn nhưng có cấu trúc rõ ràng. Nội dung có thể xuất hiện dưới dạng:

• Đoạn văn ngắn trả lời trực tiếp.
• Danh sách gạch đầu dòng tóm lược các yếu tố chính.
• Bảng so sánh giữa các lựa chọn khác nhau.
• Infographic hoặc hình ảnh (nếu có dữ liệu phù hợp).

4. Lọc spam và nội dung kém chất lượng

AI Overview không hiển thị tất cả nội dung mà nó quét được. Thay vào đó, Google dùng machine learning để:

• Loại bỏ trang spam, nhồi nhét từ khóa.
• Ưu tiên nguồn có E-E-A-T (Expertise, Experience, Authoritativeness, Trustworthiness).
• Đảm bảo thông tin chính xác và đáng tin cậy trước khi đưa lên màn hình tìm kiếm.

5. Trình bày kết quả dưới dạng hội thoại

Điểm khác biệt lớn nhất là AIO có khả năng viết lại nội dung theo phong cách conversational (giống như trả lời từ một chuyên gia), thay vì chỉ liệt kê link. Điều này giúp trải nghiệm tìm kiếm tự nhiên, giống như đang “hỏi – đáp” với một trợ lý ảo.

Cơ hội và thách thức của AI Overview

Google AI Overview mang lại trải nghiệm tìm kiếm nhanh chóng, trực quan cho người dùng, nhưng đồng thời cũng tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp. Người dùng được hưởng lợi khi nhận thông tin tức thì mà không cần truy cập nhiều website, trong khi doanh nghiệp có nguy cơ mất traffic nếu không tối ưu nội dung đủ chất lượng và khác biệt.

• Cơ hội cho người dùng:
  • Có câu trả lời nhanh, đầy đủ ngay trên trang tìm kiếm.
  • Trải nghiệm thân thiện hơn với truy vấn hội thoại và hướng dẫn chi tiết.
    
• Thách thức cho doanh nghiệp:
  • Giảm lượt truy cập tự nhiên do người dùng ít nhấp vào website.
  • Nội dung thiếu chất lượng sẽ khó xuất hiện trong AI Overview.
  • Cần đầu tư mạnh hơn vào chiến lược SEO và uy tín thương hiệu.

Chiến lược SEO để tận dụng Google AI Overview

Để không bị tụt lại, các doanh nghiệp nên điều chỉnh kế hoạch SEO theo hướng:

• Tập trung vào featured Snippets: Sử dụng bullet points, bảng biểu và mô tả ngắn gọn.
• Nội dung chất lượng cao, chuyên sâu: Cung cấp định nghĩa rõ ràng, phân tích chi tiết và cập nhật thường xuyên.
• Khai thác long-tail keywords & semantic keywords: Tối ưu cho các truy vấn cụ thể và gần với ngôn ngữ tự nhiên.
• Xây dựng nội dung về How-to guides & Tutorials: Nội dung hướng dẫn từng bước, dễ đọc và dễ áp dụng.
• Tối ưu voice search: Viết theo ngôn ngữ hội thoại và xây dựng phần FAQ để trả lời các câu hỏi phổ biến.
• Sử dụng Structured Data Markup: Áp dụng schema.org để Google hiểu rõ hơn về dữ liệu trên trang.
• Gia tăng uy tín: Xây dựng thương hiệu mạnh, thu hút đánh giá trên Google Business Profile, G2, Capterra, …

SEO trong kỷ nguyên AI: Thách thức và cơ hội song hành

Google AI Overview đang thay đổi hoàn toàn cách người dùng tìm kiếm thông tin và cách doanh nghiệp triển khai kế hoạch SEO. CTR giảm có thể là thách thức, nhưng đồng thời đây cũng là cơ hội cho những ai biết tận dụng: tạo nội dung chất lượng, tối ưu theo ngôn ngữ tự nhiên, và xây dựng thương hiệu đáng tin cậy. Trong kỷ nguyên AI, SEO không còn chỉ là xuất hiện ở vị trí đầu tiên của Google mà là làm thế nào để xuất hiện trong AI Overview và trở thành nguồn tham khảo đáng tin cậy nhất.

Theo dõi blog A Piece of Marketing để cập nhật thêm nhiều chia sẻ thực tiễn về marketing và SEO trong kỷ nguyên AI.